Зима ☼☼☼ | Халикова Гузалия Нурфаизовна. Работа №205794

Якшәмбе мәктәбендә татар теле дәресе.

Тема: “Кыш” темасын кабатлау.

Максат:

“Кыш” темасын гомумиләштереп кабатлау, алынган белемнәрне ныгыту, системалаштыру.

Тема буенча дәресләрдә өйрәнелгән лексиканы сөйләмнәрендә урынлы куллана белүләренә ирешү.

Табигатькә мәхәббәт, аңа сакчыл караш тәрбияләү.

Әдәбият:

- Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Г.М.Әхмәтҗанова “Күңелле татар теле” (дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 2 нче сыйныф рус балалары өчен татар теле һәм уку дәреслеге) Казан, “Татармультфильм” нәшрияты,2013.

- Рус телле балаларга татар телен һәм әдәбиятын коммуникатив технология нигезендә укыту программасы, 1-11 нче сыйныфлар (төзүче-авторлары: Р.З.Хәйдәрова, Р.Л.Малафеева)

Кулланма материал:

“Кыш” темасына төзелгән презентация, рәсемнәр, мэнэдж мэт, кар бабай макеты, мамыктан ясалган кар бөртекләре, туп, карточкалар, чыршы, чыршы уенчыклары, тестлар.

Дәрес барышы

Оргмомент.

Хәерле көн

,

балалар

!

Хәерле көн

,

миңа

!

Хәерле көн

,

сиңа

!

Хәерле көн

,

сезгә

!

Бүген

бездә

кунаклар

бар,

әйдәгез

алар

белән

дә

исәнләшәбез

һәм

аларга

елмаябыз

.

- Мин сезгә яхшы кәеф, дәрестә актив булуыгызны, дусларыгыз белән тату булуыгызны телим.

-. Утырыгыз, балалар.

2. Дежур укучы белән әңгәмә.

- Бүген ничә градус салкын?

- ... .

2. Актуальләштерү.

Табышмак әйтү.

-Һәр җир карланган,

Сулар бозланган,

Уйный җил – буран,

Бу кайчак, туган?

-Балалар, ә хәзер кайсы ел фасылы ?

Әйе, балалар, хәзер елның кыш фасылы.

 - Кыш билгеләрен әйтик әле.

.- Көн салкын. Җил исә. Кояш юк. Кар ява.

3. Фонетик зарядка.

- Әйе, балалар, кыш салкын була.

Җил исә - ү-ү-ү,

Буран улый – у-у-у.

(Авазларны дөрес әйтер өчен, сулышны дөрес итеп алу. Җил

4. Уңай психологик халәт тудыру.

А)Актуальләштерү.

Рәсемнәр өстендә эш.(Фонетик күнегү)

Сүзләрне тыңлагыз һәм кабатлагыз.

Кыш бабай, кар бабай, Кар кызы, кыш, кар, җил исә, буран, салкын, кар ява, чана, чана шуа, чаңгы, чаңгы шуа, тимераяк, тимераякта шуа, Яңа ел.

Бүген без нәрсә турында сөйләшәчәкбез? (кыш турынды)

Әйе, бик дөрес. Без бүген “Кыш” темасын кабатларбыз, белемнәрне ныгытырбыз, системага салырбыз.

Б)Сорауларга җавап бирү.

Кышын көн нинди? (салкын

)(слайд)

Җиргә нәрсә ява?

Җил нинди? (салкын, көчле)

Тәрәзәгә карагыз әле.

Бүген көн нинди?

Кар явамы?

Җил исәме?

Сегодня ребята, будет интегрированный урок. Мы проведем урок развития речи, технологии и изобразительного искусства(рисования).

Зима – это удивительное прекрасное время года. Замечаете ли вы, как красиво зимой?!

Художники изображают красоту зимней природы красками, а поэты - при помощи слов, а композиторы с помощью звуков изображают красоту природы.

Известный татарский художник Айрат Гайфуллин знает и любит природу. 

Просто не всегда у современного человека находится время, чтобы пойти в лес, наблюдать за природой, а картины художника помогают нам совершить заочную экскурсию в зимний лес. Айрат Гайфуллин участник многочисленных выставок Татарстана и России. Основные жанры в творчестве художника - реалистический пейзаж и портрет. 

5.Яңа тема өстендә эш.

Сүзлек эш.

Энҗе – жемчуг.

Салкын кыш – холодная зима..

Суык – холодно.

Ап-ак - белоснежный.

Аксыл – белесоватый, тускло белый.

1. Уку мәсьәләсен кую.

-Укучылар, әле без сезнең белән табигатьтәге иң гүзәл мизгел-кыш турында сөйләшәбез. Кешеләр кышкы матурлыкны рәсемнәрдә генә чагылдырып калмаган, ә шигырь юллары аша да үз хисләрен белдергән. Шундыйларның берсе- балалар язучысы Роберт абый Миңнуллин. Быел яраткан шагыйрьебезгә 70 яшь тулды.

Шигырь уку.

Ак мизгел

(әкрен генә музыка астында сөйләнә).

Яратам мин ап-ак төсне

Бөтен дөнья ап-ак төсле.

Куяннар да ак тун кигән

Каеннар да ак туннан.

Бүреккә дә, керфеккә дә

Борынга да ак кунган.

Биек булып, ап-ак булып

Урамга ак кар яуган.

Көне буе шау-гөр килеп

Шуабыз шул ак таудан.

– Шигырьдә аңлашылмаган сүзләр бармы?

– Шау-гөр.

– Шаулап, гөрләп сүзләре кыскартылып алынган: ул күңелле итеп сөйләшеп, көлешеп дигәнне аңлата.

– Ни өчен шигырь “Ак мизгел” дип аталган?

– Шигырь бит кыш турында, ә кыш көне бөтен җир ак кар белән каплана, кыш үзенең ак төсе белән башка ел фасылларыннан аерылып тора.

Шигырь тагын бер кат тәрәзә янында сөйләнелә, сораулар бирелә:

Яратам мин нинди төсне?

Бөтен дөнья нинди?

Нәрсәләр ак тун кигәннәр?

Ә нәрсәләргә ак кунган?

Кар нинди булып яуган?

Көне буе ничек итеп шуабыз?

Кайдан шуабыз?

Менә монда төрле-төрле рәсемнәр бар. Безнең шигырьгә туры килгән рәсемнәрне сайлап алыгыз әле.

Антонимнарны табу.

-Әйдәгез, ял итеп алыйк- кар атышып алыйк. (

слайд)

Моның өчен барыгыз да басыгыз. Зур түгәрәк ясагыз. Минем кулымда – кар йомарламы. Мин сезгә русча сүзләр әйтәм, ә сез аларны тәрҗемә итеп карны кире атарга тиеш.

Мәсәлән, зима-кыш, снег-кар, холодно-салкын.һ.б.

Яңа ел бәйрәменә чыршы куйыйк. Чыршыбыз матур, ләкин нәрсәдер җитми. (уенчыклар)

(слайд)

Әлбәттә, уенчыклар кирәк. Уенчыкларны чыршыга элгәнче, аның артындагы биремне үтәргә- сүзләрнең антонимнарын табарга кирәк.

Ә нәрсә ул антоним?

Бирелгән сүзләр: зур, яхшы, көн, ак, чиста, салкын, кыш,һ.б.

Тест.

Сәяхәт ахырында, кабатлаганнарны искә төшереп, тест язып алыйк әле.

Тест эшләре мөстәкыйль эшләнә,җыеп алына һәм соңыннан тикшерелә.

Рефлексия.

1. -Дәрестә ниләр эшләдек?

- Сәяхәт барышынды без нәрсә турында сөйләштек? (кыш турында)

- Син кышны яратасыңмы?

“Кыш” бүлеге буенча тест.
1.Кыш айлары нинди айлар?

а) сентябрь, октябрь, ноябрь; б) июнь, июль, август, в)декабрь , гыйнвар, февраль.
2. Кыш билгеләрен тап.(Найди признаки зимы.)
а) яңгыр ява, көннәр эссе; б) көннәр салкын, кар ява; в) көннәр җылы, кояшлы.
3.Кыш көне көннәр нинди була?(Какими бывают зимние дни?)
а) озын; б) җылы; в) кыска
4. Коньки сүзенең тәрҗемәсен тап. (Найди перевод слова коньки)
А) чана, б) кәшәкә; в) тимераяк
5. Дөрес сүзне куй. (Вставь нужное слово).  Кыш көне .... ява.
а) яңгыр; б) кар; в) буран
6. Дөрес сүзне куй. (Вставь нужное слово). Елгада, күлдә су .... .

а) туңа; б) җылына; в) сибә;
7. Бу елның кайсы фасылы? (Какое это время года?) Урамда салкын. Җил исә. Ак кар ява.
а) кыш; б) җәй; в) көз.